Een expo van Diewke van den Heuvel die verband houdt met klimaatverandering. Je kunt haar werk bewonderen in het TAC, Vonderweg 1, van 11 februari tot 26 maart.
Melting heart
Klimaatverandering is een moeilijk begrip omdat het niet voor iedereen onmiddellijk zichtbaar is. Daarom is “zien met eigen ogen” essentieel. Sinds een paar jaar gaat Diewke naar het Aletschgebied in de Zwitserse Alpen; naar de grootste gletsjer van Europa. Door de opwarming van de aarde smelt deze gletsjer zo snel dat hij binnen 75 jaar zal verdwijnen. Deze gletsjer is ook onze drinkwatervoorziening. Dit heeft dus niet alleen grote gevolgen voor het gebied zelf, maar ook voor de mensen en alles wat ermee samenhangt tot waar de rivieren in zee stromen. Elk jaar gaat ze naar de gletsjer om met eigen ogen te zien hoe snel dit proces verloopt en dit vast te leggen op de gevoelige plaat. De impact zien en ervaren betekent voor haar: opmerken dat de plek waar je de gletsjer op kunt voortdurend in beweging is en aan den lijve ondervinden dat het gevaarlijker wordt om er onderdoor en op te gaan. Op deze plek zet ze het concept om in een reëel beeld. Hierin legt ze de relatie tussen mens en natuur, en de impact en grootsheid van de natuur vast; zo maakt ze dit proces tastbaarder.
Waarom klimaatverandering
Toen Diewke opgroeide, maakten haar ouders haar erg bewust van de rampen die onze Moeder Aarde overkomen. Thuis bedankten ze haar zelfs elke avond voor het eten. “Ook al voelde het bedanken van de aarde en de zon voor het eten dat we op ons bord kregen als tiener erg ongemakkelijk, tegenwoordig ben ik blij dat ze me geleerd hebben Moeder Natuur te waarderen.“
Later, toen haar carrière aan de dansacademie eerder eindigde dan ze had gehoopt, besloot ze geografie te gaan studeren. De aarde is enorm en fascinerend en wordt al eeuwen bestudeerd, maar we weten nog steeds niet alles.
Ze miste het uiten van haar creativiteit in haar studie, dus besloot ze een andere weg in te slaan en naar een kunstacademie te gaan om fotografie te studeren. Daar kwamen twee van haar grootste fascinaties samen. En vele jaren later was dit boek een baby die uit deze twee interesses werd geboren.
Maar waarom de Aletschgletsjer?
Toen Diewke haar eerste blik op de Aletschgletsjer wierp, na de Riederalp en de Moosfluh, was dit enorme natuurverschijnsel verbazingwekkend! Ze voelde zich klein, en zo verbonden. Het voelde alsof ze daar hoorde te zijn en werk meteen verliefd! Ze zag hoe het Riederalp-gebergte rond Aletsch was ontstaan uit de tektonische platen van Afrika en Europa, die tegen elkaar botsten. “Het voelde alsof alle geheimen van Moeder Aarde verborgen waren in het eeuwenoude ijs tussen de platen. Ik kan niet in woorden uitleggen hoe het is om tussen deze reuzen te zijn, de grotten van de gletsjer binnen te gaan, over haar heen te lopen. Het is magisch. Ik heb me nog nooit zo verbonden gevoeld met de natuur als hier.”
7 jaar lang bezocht ze Aletsch, maar niet alleen. Haar ouders wilden dat ze bewust was van Moeder Aarde, en zij wilde dit erfgoed doorgeven aan haar zoon. Elke keer nam ze hem mee, om hem de schoonheid te laten ervaren. Maar het werd ook een tragedie, een die voor hun ogen gebeurde, toen de gletsjer met onnatuurlijke snelheid smolt.
Smeltende gletsjers over de hele wereld beïnvloeden hun omgeving. Het smeltwater verandert in rivieren die belangrijke mineralen leveren voor het leven in die rivieren. Het water wordt gebruikt voor de landbouw, als transportmiddel en als drinkwater.
Maar 2022 smolt de Aletsch verontrustend snel. Een record op de slechtste manier. Door een droge winter zonder sneeuw, en een hete zomer daarna, begon het smelten eerder en duurde het langer dan normaal. Bovendien bedekte Sahara-woestijnzand de gletsjer, waardoor het ijs nog sneller smolt. En hoewel we de gevolgen al jaren over de hele wereld zien, keken we bijna verlamd toe.
Met al hun macht en allerlei technieken proberen ze nu te voorkomen dat de gletsjers met deze onnatuurlijke snelheden smelten. Maar een onoverkomelijke ramp is op komst, en het kan niet gestopt worden, alleen vertraagd. Maar zoals Nadine Ridder zegt: “Zolang duurzaam leven is voorbehouden aan een selecte groep mensen, zullen we geen vooruitgang boeken.”
Daarom moeten we luisteren naar de inheemse bevolking. Zij zijn de hoeders van Moeder Aarde; zij doen dat al eeuwen op verbazingwekkende wijze. Lang voordat de Europeanen besloten alles in te pikken. Het is allemaal verbonden, je kunt klimaatverandering niet los zien van ongelijkheid, want het komt allemaal voort uit de piraterij die we kolonialisme noemen.
We maken allemaal deel uit van Moeder Aarde, dus hoe we haar behandelen, is hoe we onszelf behandelen.
Diewke draagt haar boek op aan haar zoon, zijn generatie, en aan de generaties na ons. Zij moeten hun manier vinden om om te gaan met de gevolgen van de puinhoop die wij gemaakt hebben.
Over Diewke van den Heuvel
Haar alleen fotograaf of filmmaker noemen, is niet genoeg. Beeld maken bevat zoveel meer, het is ook een verantwoordelijkheid om na te denken over aan wie je ruimte geeft, wie je laat zien en hoe. Wat geef je terug, daar leer je van en je ontwikkelt jezelf. Ze is niet bang om fouten te maken en werkt daar actief aan. Vechten voor gelijkheid in alle lagen van de mens. Het is een innerlijke zoektocht om een beter mens te worden voor haar omgeving, voor de mensen om haar heen en de wereld.
Veel van het onderzoek dat ze doet heeft te maken met leren hoe ze een goede bondgenoot kan zijn voor mensen die gemarginaliseerd zijn. Hoe kan ze haar privileges gebruiken voor het grotere goed, haar platform aan anderen geven en haar eigen positie heroverwegen zodat we samen kunnen groeien naar een toekomst zonder ongelijkheid.
Funding
Deze tentoonstelling wordt gefinancierd door: Constant van Renessefonds, Stokroos, Cultuur Eindhoven en Prins Bernard Cultuur Fonds/Tijl Fonds.
